اصل سالانه بودن بودجه در قوانین افغانستان

نوع مقاله : علمی-تخصصی

نویسنده

استاد دانشگاه

10.22034/ls.2025.100599

چکیده

اصل سالانه بودن بودجه یکی از اصول اساسی بودجه‌ریزی است که تأکید بر تنظیم، تصویب و اجرای بودجه در یک دوره یک‌ساله دارد. این اصل به دلیل ایجاد امکان تنظیم، تصویب و کنترل مؤثرتر بودجه بر عملکرد دولت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در افغانستان، برخی از قوانین علاوه بر بودجه‌ریزی سالانه، به برنامه‌ریزی مالی چندساله نیز اشاره دارد که این امر موجب ایجاد تناقضی میان اصل سالانه بودن بودجه و نیاز به برنامه‌ریزی میان‌مدت و بلندمدت در این کشور شده است. این تحقیق با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و منابع کتابخانه‌ای، به تحلیل این تناقضات و بررسی جایگاه اصل سالانه بودن بودجه در نظام بودجه‌ای افغانستان می‌پردازد و به دنبال شفاف‌سازی پیامدهای اجرای این اصل در زمینه‌های مختلف است. براین اساس این تحقیق نشان می‌دهد که اصل سالانه بودن بودجه در قوانین افغانستان، از جمله قانون اساسی و قانون اداره امور مالی و مصارف عامه، به رسمیت شناخته شده است. بااین‌حال، قانون‌گذار طبق ماده ۹۵ قانون اساسی «پیشنهاد طرح قانون در مورد بودجه و امور مالی صرف از طرف حکومت صورت می‌گیرد» تدوین لایحه بودجه صلاحیت انحصاری قوه مجریه و طبق ماده 75 این قانون ارائه گزارش از امور انجام مالی به شورای ملی مکلفیت این قوه دانسته‌ است که اشاره به اصل سالانه بودن بودجه دارد؛ اما همچون ماده ۲۷ و ۳۲ قانون اداره امور مالی، به برنامه‌ریزی مالی چندساله نیز اشاره دارد. این نشان‌دهندۀ گرایش تدریجی نظام مالی افغانستان به سمت ترکیبی از بودجه‌ریزی سالانه و میان‌مدت است؛ زیرا این ترکیب به دولت امکان انعطاف‌پذیری بیشتری در مدیریت مالی را می‌دهد.

کلیدواژه‌ها